Cầu trục hay cẩu trục được sử dụng rất nhiều trong ngành công nghiệp vì cùng với xe nâng hàng, nó tối ưu hóa chi phí vận chuyển, nâng hạ trong nhà xưởng.

Cầu trục là gì?
Cầu trục tiếng anh là Overhead crane, là một loại thiết bị đảm bảo các thao tác nâng hạ và di chuyển hàng hóa trong các nhà xưởng công nghiệp. Sử dụng cầu trục rất tiện dụng và có hiệu quả cao trong quá trình bốc xếp hàng hóa, với sức nâng từ 0,5 tấn - 30 tấn, vận hành chủ yếu bằng các động cơ điện nên được dùng rộng rãi trong các nhà xưởng sản xuất và kho hàng.

Phân loại dầm cầu trục
Theo sức nâng của pa lăng có các loại cầu trục 1 tấn, 2 tấn, 3 tấn, 5 tấn, 10 tấn...

Theo cấu tạo dầm cầu trục có thể chia ra thành 2 loại cơ bản:

Cầu trục dầm đơn ( 1 dầm chính )
Cầu trục dầm đôi ( 2 dầm chính)

Tùy vào khẩu độ của cầu trục, sức nâng của pa lăng và khoảng cách từ dầm cầu trục đến mái mà kỹ sư thiết kế sẽ sử dụng loại dầm đơn hay dầm đôi.

Cầu trục dầm đơn
Cầu trục dầm đơn sử dụng cho các trường hợp vượt nhịp nhỏ và tải trọng nâng hạ nhỏ.

Cấu trúc dầm đơn tối ưu về về chi phí mà không ảnh hưởng đến hiệu suất. Trong suốt quá trình sử dụng, phương án cầu trục dầm đơn vì nhẹ hơn nên giảm tải cho bánh xe hạn chế các trục trặc trong quá trình sử dụng.

Cầu trục dầm đôi
Thường được thiết kế trong trường hợp tải trọng hơn 15 tấn. Cầu trục dầm đôi cho chiều cao nâng tốt hơn so với cầu trục dầm đơn, do đó cũng được sử dụng trong các trường hợp cải tạo bổ sung thêm cầu trục khi chiều cao nhà đã bị giới hạn.

Ưu điểm của cầu trục dầm đôi
Nâng móc cao hơn, vì móc có thể được kéo lên giữa các dầm chính.

2 dầm chính vì thế kết cấu nâng lớn hơn, phù hợp cho các nhà xưởng yêu cầu sức nâng lớn

Thiết kế dầm đôi cho một chiều cao móc tốt hơn so với thiết kế dầm đơn vì cần trục được gắn trên đỉnh cầu thay vì bên dưới.

Cấu tạo của hệ thống cầu trục cơ bản bao gồm:
Dầm cầu trục: dầm đơn hoặc dầm đôi.
Xe con chở hàng.
Hệ thống ray dọc
Hệ thống dầm biên ( thường đặt lên vai cột hoặc đỉnh cột)
Thiết bị giảm chấn
Bộ máy di chuyển và bộ máy di chuyển xe con.
Tang tời hàng.
Ca bin
Các thiết bị an toàn khác như: lan can an toàn, cao su giảm chắn, hệ thống đèn báo, còi báo.
Cầu trục dầm đơn

Nguyên tắc hoạt động của thiết bị cầu trục
Hệ thống cầu trục di chuyển tiến lùi, trái phải và lên xuống, hoạt động theo nguyên tắc chung là:

Động cơ làm bánh xe gắn trên dầm biên di chuyển, làm dầm chính di chuyển
Các pa lăng di chuyển dọc trên ray gắn trên dầm chính.
Pa lăng có móc cẩu di chuyển lên xuống đáp ứng nhu cầu nâng hạ hàng của người điều khiển

Một vài lưu ý khi sử dụng cầu trục trong nhà xưởng:

Đối với quá trình hoạt động của các cầu trục sẽ khó tránh khỏi việc gặp phải sự cố sau một thời gian sử dụng vì thế việc chủ đơn vị tổ chức các buổi đào tạo các sử dụng cầu trục cho nhân viên, thường xuyên vệ sinh, bảo dưỡng, bảo hành là hết sức cần thiết.
Thời gian hoạt động tốt của các kết cấu máy cầu trục đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật thường từ 25 đến 30 năm và có thể cao hơn nữa nếu quá trình sử dụng được bảo hành thường xuyên, vận hành đúng cách. Vậy nên các chủ nhà xưởng cần nắm bắt được đặc tính này để lưu ý về thời hạn sử dụng của cầu trục trong nhà xưởng.